شپش چیست ؟

از حشره های خون خوار می توان شپش را نام برد.این حشره کوچک و بدون بال است که فرد در هر سن و جنسی و با هر سطح اجتماعی و اقتصادی ممکن است به آن مبتلا شود.پس اینکه ما بگوییم فقط در قشر فقیر ویا در منطقه هایی یافت میشود که از لحاظ بهداشتی در سطح پایین هستند کاملا نادرست هست و به راحتی از طریق در تماس بودن با وسایل شخص مبتلا و یا در کنار چنین افرادی نشستن در صورتی که موها پوشش نداشته باشند قابل انتقال هست حتی اگر از هدفون شخص الوده استفاده شود ، قابل انتقال هست

از شپش‌ها به عنوان یک معضل بزرگ برای بشر از گذشته‌های دور یاد می شود. شپش‌ها به خصوص شپش‌های سر در موهای افراد و نزدیک به جمجمه زندگی می‌کنند.

منطقه تی که شامل گردن تا قسمت بالای سر و شقیقه‌ها می باشد بهترین محل‌ها برای زندگی شپش‌ها است. می توان گفت دیدن شپش‌ها تقریبا غیرممکن است.

از مهم‌ترین محل‌های بروز این بیماری مدارس ومهدهای کودک می‌باشند که علاوه بر ایجاد مشکلات روانی برای دانش آموزان و خانواده آنها آلودگی به شپش می‌تواندباعث ایجاد اختلالات جسمی و بیماری‌های ثانویه ای شود که از طریق شپش منتقل می شوند.

احتمال ابتلا به شپش در تمامی افراد فارغ از رنگ پوست، رنگ مو و مذهب وجود دارد. همه افرادی که سرشان مو دارد و پوست سرشان هم می تواند منبع تامین خون برای شپش باشد،مناسب برای الوده شدن به این بیماری می باشند .

انواع شپش

شایع ترین انواع شپش عبارتند از: شپش سر، شپش بدن و شپش ناحیه تناسلی. که در ادامه به بررسی هر یک خواهیم پرداخت.

شپش سر

شپش سر، یک نوع شپش اجباری است، بدین معنا که نمی‌تواند بدون میزبان انسان زنده بماند. این گونه از شپش‌ها تنها بر روی میزبان انسان زندگی می‌کند و راه انتقال از طریق حیواناتی مانند سگ و گربه‌ای که در خانه دارید، امکان پذیر نخواهد بود.

شپش‌ها بال ندارند، بنابراین قادر به پرواز کردن نیز نیستند و به همین خاطر است که به قسمت ساقه مو می‌چسبند. شپش سر می‌تواند در هر ناحیه‌ای از پوست سر بنشیند، اما عمدتا در نواحی پشت گردن، اطراف گوش‌ها و جاهایی که گرم تر هستند، دیده می‌شود.

شپش ناحیه تناسلی

شپش ناحیه تناسلی که کوچک ترین نوع شپش است، پاهای بزرگی دارد به گونه‌ای که زیر میکروسکوپ شبیه خرچنگ به نظر می‌رسد. این نوع شپش، در موهای ناحیه تناسلی میزبان زندگی می‌کند و در طول رابطه جنسی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود و می‌تواند منجر به بروز خارش در ناحیه درگیر شود.

شپش بدن

شپش بدن کمی متفاوت تر از شپش سر است، آن هم به این دلیل که این نوع از شپش‌ها، تخم‌هایشان را بر روی لباس می‌گذارند و تنها زمانی که قصد تغذیه داشته باشند، بر روی بدن به حرکت در می‌آیند. شپش بدن تنها نوع شپش شناخته شده برای گسترش بیماری هاست و می‌تواند ناقل تعدادی از بیماری‌ها باشد. از جمله:

تیفوس ناشی از شپش ، تب راجعه ، تب سنگر.

شایع ترین آلودگی انگلی در دنیا

پدیکولوزیس ،شایعترین آلودگیهای انگلی در سراسر دنیاست که میتواند موجب طرد اجتماعی افراد و خانواده های مبتلا شود. که خوشبختانه  در حال حاضر به اسانی قابل درمان هست و هیچ جای نگرانی ندارد .نقش شپش به عنوان ناقل تعدادی از بیماریها ( تیفوس، تب راجعه اپیدمیک و تب خندق)  شناخته شده است

از نظر اهمیت خاص به عنوان شاخص بیماریها آمیزشی میتواند مورد توجه قرار بگیرد اگرچه در مناطق متعددی بهبود وضعیت بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی تأثیر به سزایی در کاهش الودگی به شپش داشته است ولی در محلهای پرجمعیت به علت عدم توجه به بهداشت فردی و محیط، امکان ایجاد اپیدمیهای بزرگ وجود دارد.که با رعایت کردن بعضی نکات ،میتوان از اپیدمی شدن این بیماری جلوگیری کرد.

شپش به جامعه و یا طبقه خاصی مربوط نبوده به خصوص در اپیدمیها میتواند اقشار مختلف جامعه را مبتلا سازد. گذشته از این که شپش ناقل بیماریهای فوق است با گزش پوست و خالی کردن مواد ضد انعقادی خون و مواد دفعی خود در زیر پوست و خونخواری، باعث خارش و سوزش شده و به دنبال خاراندن پوست، میتواند عوارض گوناگونی مانند زرد زخم و آدنوپاتی(هرگونه بیماری یا التهاب که شامل غده یا گرههای لنفاوی است) ایجاد کند

انواع مدلهای شامپو و لوسیون برای درمان وجلوگیری از این بیماری ساخته شده که در بازار موجود می باشد اما این شامپو و لوسیونها تماما دارای ترکیبات شیمیای بوده و محدودیت در افراد مصرف کننده و دفعات مصرف دارد.ضمن آنکه با توجه به استفاده از مواد شیمیایی در بعضی از افراد ایجاد اگزما و حساسیتهای پوستی و چشمی می نماید.پس راه چاره چیست  ؟برای این مشکل ما اندیشیده ایم و بهترین راهکار و آسانترین راه را برای شما داریم ،با ما همراه باشید

ابتلا به شپش سر از دو طریق صورت می‌گیرد

۱-  انتقال شپش به روش مستقیم:

تماس با افرادی که به شپش آلوده هستند و درمان نشده اند

در طول بازی ، مدرسه یا فعالیت های ورزشی ، خانه ، مهمانی

پوشیدن لباسهای آلوده مانند کلاه ، روسری ، کت ، لباس ورزشی یا اکسسوری های موی فرد آلوده

استفاده از شانه، برس یا حوله و سایر وسایل شخصی فرد آلوده

استفاده از هدفون آلوده

درازکشیدن روی تخت ، کاناپه ، بالش ، فرش یا حیوانی که اخیراً با فرد مبتلا به شپش در تماس بوده است و پاکسازی صورت نگرفته است

۲- انتقال شپش به روش غیرمستقیم:

انتقال غیرمستقیم شپش، روشی غیرمعمول است و می‌­تواند از طریق لباس‌هایی که در کنار هم به چوب­‌رختی آویزان شده‌اند، انجام شود. به‌عنوان‌مثال، کلاه یا روسری‌هایی که به یک قلاب آویزان شده یا در یک کمد مشترک نگهداری می­‌شوند.و مربوط به شخصی میشوند که به شپش الوده هست و پاکسازی در انها صورت نگرفته است

تشخیص شوره از تخم شپش

گاهی شوره سر و تخم شپش از یکدیگر قابل تشخیص نیستند اما شوره سر را می توان به راحتی از موها جدا کرد اما تخم شپش به علت چسبندگی که دارد به سختی می توان آن ها را از موها خارج کرد.و یا بهتر بگویم اصلا قابل جدا شدن نیست و اگر بخواهیم از سر جدا کنیم موی سر کنده شده اما تخم شپش از مو جدا نمیشود زیرا قدرت اتصال رشک به مو بسیار قوی هست و توسط ماده چسبناکی هست که شپش ماده تولید کرده و باعث اتصال رشک به مو میشود

در بعضی موارد کسی که مبتلا به شپش می شود تا زمانی که علائم شدت بگیرند اصلا از این موضوع خبردار نمی شود.

علائم و نشانه‌های شپش

بسیاری از افرادی که مبتلا به شپش می‌شوند، در واقع هیچ گونه علامتی ندارند و تشخیص شپش سر تنها با توجه به علائم کار دشواری است، چرا که تنها علامتی که مهم است همین وجود شپش است. اما زمانی که با علائم زیر مواجه شدید، بدانید که زمان بررسی دقیق تر رسیده است:

–         خارش مکرر و بدون دلیل سر و پوست سر

–         قرمزی و التهاب پوست سر و نزدیک خط رویش مو

–         مشاهده توده‌های ریز قرمز رنگ ناشی از خاراندن پوست سر

–         سخت شدن خوابیدن و تمرکز به دلیل خارش سر

–         دیدن شپش زنده در سر

برای تشخیص شپش، باید دنبال حشراتی باشید که روی پوست سرتان حرکت می‌کنند یا تخم‌هایی که به ساقه مو چسبیده‌اند و جداسازی این تخمها  به راحتی امکان پذیر نیست و در صورتی که خارش داشتید اما هیچ گونه شپشی مشاهده نکردید، حتما به پزشک مراجعه کنید تا علت اصلی ایجاد شپش و یا بروز خارش مشخص شود

چرخه عمر شپش

شپش درسه حالت زیر وجود دارد:

نیت :

که همان تخم شپش است که دو تا سه میلی متر طول دارد، زرد یا سفید رنگ است و در بسیاری از موارد می‌تواند با شوره سر اشتباه گرفته شود و دیدن آن‌ها کار به نسبت دشواری است.و قدرت اتصال انها با مو بسیار محکم و جدا کردن آنها تازمانی که زنده هستند غیر قابل ممکن هست و محلول ترنم آرامش این کار را ممکن و بلکه آسان کرده است

( مراحل ۱ تا ۵ – تصویر زیر )

نمف :

نیت یا تخم شپش تبدیل به یک نوزاد شپش به نام نمف می‌شود، که هفت روز بعد از تخم ریزی به شپش بالغ تبدیل می‌شود و برای ادامه زندگی از خون انسان تغذیه می‌کند.و در صورت بیرون امدن از موی سر ،مرگ آنها حتمی هست .

( مراحل ۶ تا ۹ – تصویر زیر )

شپش بالغ :

اندازه یک دانه کنجد به رنگ خاکستری مایل به طوسی است که می‌تواند تا سی روز روی سر انسان زندگی کند و از خون تغذیه کند. و در این مدت تخم گذاری میکند که راهی برای بقای نسل شپش در سر هست که کار جداسازی و پاکسازی سر از شپش را بسیار سخت میکنداما اگر شپش بالغ از مو جدا شود، خواهد مرد زیرا زندگی شپش وابسته به انسان هست و در بیرون از ان قادر به ادامه حیات نیست

( کادر بیضی شکل – تصویر زیر )

پیشگیری از بروز شپش

رعایت یک سری نکات و مراقبت‌ها می‌تواند در پیشگیری از بروز شپش موثر باشد. از جمله :

به اشتراک نگذاشتن وسایلی مانند برس، شانه و کلاه و شست و شوی آن‌ها قبل از استفاده مشترک.

اطمینان از این که هر یک از اعضای خانواده، بالشت و ملحفه شخصی خود را داشته باشد.

تمیز و ضد عفونی کردن کلیه وسایلی که فرد مبتلا به شپش از آن‌ها استفاده کرده است.

خانواده‌هایی که یکی از اعضا درگیر شپش می‌شود، بیشتر در معرض خواهند بود، پس دیگر اعضای خانواده نیز باید نسبت به علائم هوشیار باشند و پوست سر خود را همواره بررسی کنند. وحتما از محلول ترنم ارامش همزمان با فردآلوده استفاده کنند تا به طور کامل این بیماری ازخانه ریشه کن شود و گرنه دوباره امکان عودت بیماری هست

بهتر این هست که تمام شانه ها و برس ها نیز  عوض شوند

لباس‌ها، ملحفه‌ها و روبالشتی‌ها باید قبل از استفاده مجدد، تمیز شسته شوند

در برخی افراد، رهایی از شپش‌ها تبدیل به یک چالش می‌شود، آن هم به دلیل میزان بالای آلودگی و درگیری، آلودگی مجدد به دلیل حضور در مدرسه یا محیط کار و تماس با وسایل الوده. و به دلیل اینکه فرد دوباره در محیط آلوده قرار میگیرد دوباره به این بیماری مبتلا میشود توجه داشته باشید که شامپوهای معمولی، آب و داروهایی مانند آنتی بیوتیک نمی‌توانند شپش‌ها را از بین ببرند.

چند پیشنهاد ویژه برای پیشگیری

در مکان‌ های عمومی مثل محل کار، رستوران ‌ها، استخرها و … لباس هایتان را به قلاب جداگانه ‌ای از چوب رختی و جدا از لباس ‌های افراد دیگر، آویزان کنید

وسایل شخصی مانند شانه، برس، گیره یا تل مو، کلاه و شال و روسری را با دیگران به اشتراک نگذارید.

روی تخت، کاناپه یا بالشی که به نظافت آن مطمئن نیستند، دراز نکشید.

موقع دوچرخه ‌سواری یا موتورسواری کلاه محافظ دیگران را به  سرتان نگذارید.

چه افرادی مستعد انتقال هستند

اکثرا کودکان سه تا چهارده سال به این مشکل دچار می شوند  زیرا در مهد کودک ها و مدارس با بچه های دیگر در تماس هستند و ممکن هست در بین آتها فرد الوده به شپش باشد و از وسایل او چون کلاه و یا حتی اسباب بازی آن کودک  استفاده کنند و الوده شوند و سپس به خانواده انتقال می دهند.

و همچنین حضور این حشرات موذی در فصل گرما افزایش می یابد و هر کدام از آن ها بعد از تولد تا ۴ هفته زنده می مانند و در این فاصله به تولید مثل ادامه می دهند.

شپش اگر بر روی سر نباشد و هیچ منبع تغذیه ای نداشته باشد فقط دو روز زنده می ماند.

طول عمر شپش سر چقدر است

هر شپش برای بالغ شدن از ۳ مرحله عبور می‌کند؛ مرحله اول، زمانی است که تخم (یا رشک) است، در مرحله دوم تبدیل به نمف (نوزادی که از تخم خارج می‌شود) می­‌گردد و مرحله سوم، مرحله بالغ شدن شپش است. رشد نمف خود دارای ۳ مرحله است و برای عبور از هر مرحله نمف باید خون خواری کند. وقتی شپش بالغ شد، اگر در مدت ۲۴ ساعت غذا (یا همان خون) به آن نرسد، از بین می‌رود. همچنین، اگر به هر دلیلی تخم شپش تا ۱ ماه باز نشود دیگر باز نخواهد شد

( با استفاده از لوسین مو یاس نوید برای همیشه رشک های داخل سر پوک می شوند و دیگر بیرون نمی آیند )

هر شپش روزانه ۱۰ تخم می‌گذارد. تخم­ها بعد از ۸ تا ۱۰ روز باز می‌شوند و شپش‌های بالغ حدود ۴ تا ۶ هفته عمر می‌کنند.که در طول این مدت تخم گذاری میکنند که اگر یه حسلب کوتاهی بکنیم و درمان انجام نشود وحشت انگیز هست .